Op 7 mei heeft de Werkgroep het Slangenbosje de volgende brief aan het college van B&W van de gemeente Soest gestuurd:
Geacht College, dames en heren,
Met deze brief willen wij graag uw aandacht vragen voor een nieuw ‘burgerinitiatief’, georganiseerd door onze werkgroep, met het oogmerk het bekende Slangenbosje (tussen Ir. Menkolaan, Noorderweg en Insp. Schreuderlaan) aan te (laten) wijzen als ‘beschermd dorpsgezicht’.
Het Slangenbosje − een groene oase (elzenbroekbosje) in het noordoostelijk segment van de bebouwde kom van de wijk Soestdijk, omsloten door private woonbebouwing aan de Ir. Menkolaan, de Noorderweg en de Insp. Schreuderlaan − is volgens onze werkgroep ‘van algemeen belang wegens zijn schoonheid, onderlinge ruimtelijke en structurele samenhang en zijn cultuurhistorische waarde’, zoals in de Monumentenwet beschreven staat. Wij denken dat door de aanwijzing als beschermd dorpsgezicht de historische kenmerken van dit bijzondere stukje Soest behouden kunnen blijven. Het is voor het overleven van het bosje van groot belang dat die kenmerken niet verloren gaan en beschermd worden tegen oude en nieuwe bedreigingen.
Het zal u bekend zijn dat het Slangenbosje in de jaren ’70 van de vorige eeuw ternauwernood aan de teloorgang is ontsnapt, mede door de actieve inzet van de omwonenden. In de loop der jaren groeide gelukkig ook bij het gemeentebestuur het inzicht dat het bosje een uniek ‘binnendorps’ gebied is, dat niet alleen zeldzaam maar ook kwetsbaar is. Nog altijd wordt het bosje op vrijwillige basis onderhouden door een werkgroep van bewoners.
Wij menen dat het project uitstekend voldoet aan de voorwaarden die aan een burgerinitiatief worden gesteld. (Zie de criteria in het hoofdstuk ‘Burgerinitiatieven’ op de gemeentelijke website.)
● Het wordt georganiseerd door en voor inwoners van Soest;
● Het is van groot maatschappelijk belang, zoals door de gemeente Soest is bevestigd met de bestemming van het Slangenbosje tot enerzijds “natuurterrein” en anderzijds “openbaar toegankelijk wandelgebied”; waar o.a. jaarlijks een traditionele paaseierenzoektocht plaatsvindt waarvan jong en oud genieten;
● Het Slangenbosje heeft een grote publieke waarde met zijn bosschages van overwegend elzen, biezen, poelen en waterlopen;
● Het bosje biedt een waardevol “podium” voor kunstzinnige aspecten. In het verleden hebben er o.a. exposities, gedichtenroutes en diverse lezingen (geologie, ecologie) plaatsgevonden;
● Het bosje is onvervangbaar. Het hoog opgaande elzenbos op vochtige en venige bodem is specifiek is voor het gebied;
● Het heeft voldoende draagvlak, zoals blijkt uit het aantal handtekeningen onder dit verzoek en de positieve adviezen van deskundigen, zoals o.a. Jan Tupker * en Peter Veen**;
● Het project is haalbaar, ook voor de langere termijn;
● De vraag naar een begroting is in dit verband niet relevant, evenmin als een eventueel beroep op financiën voor de verstrekking van voedsel en/of drank.
Graag maken wij daarbij nog de volgende opmerkingen.
● Bossen − met vooral grote bomen, dood hout en een flinke laag bladeren − zijn uitermate geschikt voor de compensatie van CO2-uitstoot. Volgens de ecoloog Sebastiaan Luyssaert zijn nieuw aangeplante bossen daartoe veel minder geschikt.
● Het Slangenbosje, gelegen in het laagste deel van Soest, is bovendien opvanggebied voor (hemel)water, in het bijzonder ook van kwelwater van de Utrechtse Heuvelrug, met een uitzonderlijk hoog gehalte aan mineralen met unieke effecten op flora en fauna.
● Het Slangenbosje kenmerkt zich door een rijkdom aan fauna, o.a. ijsvogeltje, uil, mees, specht, winterkoninkje, sijsje, houtduif, koperwiek, kramsvogel en broedende roofvogels als sperwer, buizerd, holenduif en de grote en kleine bonte specht, maar ook eekhoorntjes, ringslangen, hazelwormen.
● Het bosje bestaat uit zwarte els, witte esdoorn, ruwe berk, beuk, lijsterbes, meidoorn, hulst, gewone es, etc. De flora kent verder o.a. nagelkruid, zuring, valeriaan, dagkoekoeksbloem, daslook, bosandoorn en nog veel meer.
● Natuurorganisaties als IVN en Natuurmonumenten waarderen het bosje als een volwaardig, uniek en kwetsbaar natuurgebied, met een unieke ligging van “wilde natuur” binnen de bebouwde kom.
● Het behoud van het Slangenbosje is te meer van belang nu steeds meer tuinen en stukjes groen worden bestraat ten behoeve van wegen, warenhuizen, supermarkten en woonhuizen.
● Aan het Slangenbosje is een belangrijk stukje plaatselijke geschiedenis verbonden. Dat het nog bestaat is vooral te danken aan een groep actievoerders, die al vanaf de jaren ’70 van de vorige eeuw in het geweer kwamen tegen de aantasting van het bosje, ondanks het aanvankelijk gebrek aan belangstelling van de plaatselijke overheid. In de loop der jaren is er een goede samenwerking ontstaan tussen de omwonenden en het gemeentebestuur. Er vindt regelmatig overleg plaats, o.a. over het praktische onderhoud, waarvoor de werkgroep zich blijft inzetten. Vrijwel alle omwonenden zijn daarbij positief betrokken, in grote saamhorigheid.
*Jan Tupker: Hij staat achter het voorstel, mits de veiligheid van de omringende huizen, dus ook van de bewoners, wordt gegarandeerd.
**Peter Veen: “Ik vind dat kleine en grote natuurgebieden van belang zijn. Klein betekent plaatselijke emotie met een gebiedje waar natuur en erfgoed van belang zijn. Een treffende uitspraak die bepaald van toepassing lijkt op het Slangenbosje, met zijn bewogen geschiedenis en zijn zeldzame karakter, bedreigd en gered door zijn menselijke omgeving. De omwonenden, en menigeen met hen, dragen het een warm hart toe.”
Zie voor verdere achtergrond-informatie ook het boekje “Het Slangenbosje te Soest − 40 jaar actie en beheer”, dat reeds in uw bezit is.
Wij zien met grote belangstelling uit naar uw reactie. Een exemplaar van deze brief sturen wij ook aan de raadsfracties. (?)
Met vriendelijke groet,
namens de Werkgroep Slangenbosje,
Sonja Uiterwijk